بررسی تنوع ژنتیکی پده (Populus euphratica Oliv.) با ارزیابی پروتئین های محلول به روش SDS-PAGE

گونه پده (Populus euphratica Oliv.) به‌طور طبیعی در مناطق گسترده‌ای از ایران انتشار یافته و بومی مناطق خشک و نیمه‌خشک است. تنوع جغرافیایی و اقلیمی در گستره انتشار این ‌گونه، از جمله عوامل مهم در ایجاد تفاوت‌های مورفولوژیکی و ژنتیکی میان درختان در رویشگاه‌های مختلف به‌شمار می‌آید. به‌منظور تعیین تنوع ژنتیکی موجود بین درختان پایه نر و ماده پده، بررسی پروتئین محلول به‌روش ژل ‌پلی‌اکریل‌آمید الکتروفورز (SDS-PAGE) روی 44 نمونه عصاره برگ متعلق به یازده رویشگاه طبیعی که از‌ نظر محیطی، طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا با یکدیگر اختلاف داشتند انجام شد.  باندهای پروتئینی درختان نر و ماده برای پروونانس‌های مورد بررسی بر روی ژل نمایان و جایگاه هر یک از باندها از طریق تعیین فاصله حرکت نسبی آنها مشخص شد. در مجموع 22 باند مجزا با تحرک متفاوت بر روی ژل ظاهر شد. نتایج حاصل از الگوی باندی پروتئین‌ها نشان داد که درختان نر و ماده دارای تفاوت‌هایی در ظهور بعضی از باندها در فواصل تحرک مختلف هستند به‌طوری‌که پایه‌های نر دارای تعداد باندهای بیشتری نسبت به پایه ماده هستند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، تفاوت بین پایه‌های نر و ماده را نشان داده است. گروه‌بندی پروونانس‌های پده نشان داد که پایه‌های با مبداء‌های جغرافیایی شرقی و جنوبی کشور در گروه متفاوت قرار دارند. هچنین پروونانس با مبداء جلفا در شمال غرب نیز در یک گروه مجزا قرار گرفت. با ‌وجود رابطه همبستگی بین فاصله جغرافیایی و فاصله ژنتیکی میان پروونانس‌های پده (P=0.07)، این رابطه از نظر آماری معنی‌دار نبوده است.